Usuwają się coraz bardziej z pamięci ludzi pokutne praktyki na początku każdej nowej pory roku. Młodzi o nich nic nie wiedzą, starsi zapomnieli, a i duchownym katolickim ta wiedza wydaje się być obca. Suche dni, bo taką nazwę noszą kwartalne modły i posty, miały niebagatelny wpływ na obyczajowość postną całego chrześcijaństwa.

Quatuor tempora (łac. suche dni) jako zwyczaj pokutny na rozpoczęcie czterech pór roku, sięgał czasów Ojców Kościoła (okres pierwszych wieków chrześcijaństwa). Suche dni to trzy dni w tygodniu: środa, piątek i sobota. Poświęcano w nich Bogu poszczególne okresy uprawy roli. Z tych dni najważniejsza była sobota, w którym to dniu najczęściej wyświęcano nowych księży. W ciągu roku były Suche Dni Zimowe, Wiosenne, Letnie i Jesienne. Podczas tych dni obowiązywał post ścisły, czyli ilościowy (tylko trzy posiłki dziennie, w tym jeden do syta) i jakościowy (bez mięsa).Formę, która przetwała do połowy lat 60 XX wieku, zapoczatkował papież Grzegorz VII (1073-1085) znany z reform gregoriańskich i konfliktu z królem niemieckim i późniejszym cesarzem Henrykiem IV (zm. 1106).

Jako że nowy rok kościelny rozpoczyna się Adwentem na przełomie listopada i grudnia (w roku 2017 Adwent rozpoczął się 3 grudnia), pierwszym kwartalnym okresem pokutnym były Suche Dni Zimowe. Co ciekawe, są one starsze niż sam Adwent, o którym to okresie wspominają ustawy saragoskie z 380 roku. Czyli suche dni byłyby wcześniejsze niż wspomniana wyżej data. Przypadały one na połowę grudnia, a od reform Grzegorza VII na środę, piątek i sobotę po 3 Niedzieli Adwentu (popularna nazwa tej niedzieli to Gaudete). Pierotnie był to okres dziękczynienia za zakończone zbiory oliwek (kraje śródziemnomorskie), później dodano post i modlitwy błagalne w intencji przebłagania Boga za grzechy popełnione w poprzednim kwartale, która to intencja będzie się pojawiać również w innych porach roku. Kolorem szat liturgicznych suchych dni był fioletowy, co oznaczało pokutę i umartwianie własnego serca.

Środa Suchych Dni Zimowych była poświęcona Matce Boskiej, Maryi i Jej oczekiwaniu na przyjście Mesjasza, Jezusa Chrystusa. Dwa czytania mszalne z proroka Izajasza (Iz 2, 2-5 i Iz 7 10-15) były proroctwami o nadchodzącym Zbawicielu i o Dziewicy, która Go narodzi. Ewangelia Św. Łukasza opisywała zaś scenę zwiastowania Maryi, o tym, że stanie się Matką Jesusa (Łk 1, 26-38). Inne modlitwy mszalne również traktują o Maryi. Msza ta nazywana była Missa Aurea, czyli msza złota. Ten środowosuchedniowy formularz mszalny był później używany do odprawiania mszy świętych wotywnych o NMP, zwanych popularnie roratami.

Piątek Suchych Dni Zimowych i cała jego liturgia przygotowywały do święceń przyszłych kapłanów. Czytanie mszalne było z proroka Izajasza (Iz 11, 1-5) i dotyczyło proroctwa o nadejściu Mesjasza, zaś Ewangelia opowiadała o nawiedzeniu Św. Elżbiety przez Maryję (Łk 1, 39-47).

Obowiązkowa obecność wszystkich katolików na Mszy Świętej odprawianej w Sobotę Suchych Dni Zimowych spowodowana była modlitwą za przyszłych kapłanów, którzy mieli godnie sprawować przyszłą swoją służbę Bogu. Czytano pięć urywków ze Starego Testamentu (cztery z proroka Izajasza: Iz 19, 20-22, Iz 35, 1-7, Iz 40, 9-11, Iz 45, 1-8 i jedną z proroka Daniela: Dn 3, 47-51), i jeden z Nowego Testamentu (2 list Św. Pawła Apostoła do Tesaloniczan: 2Tes 2, 1-8). Śpiewano Hymn Azariasza i towarzyszy (Dn 3, 52-56). Ewangelia (Łk 3, 1-6) opowiadała o Janie Chrzcicielu i jego nawoływaniu do pokuty: "Głos wołającego na puszczy: Gotujcie drogę Pańską, czyńcie proste ścieżki jego. Wszelka dolina będzie napełniona, a wszelka góra i pagórek poniżon będzie, i krzywe miejsca będą proste, a ostre drogami gładkiemi. I ogląda wszelkie ciało zbawienie Boże."

W całym Kościele obchodzono ten święty czas kwartalnej pokuty, aż do nieszczęsnych dni po Vaticanum Secundum. Papież Paweł VI (1963-78), podczas prac nad nowym kalendarzem liturgicznym, kwestię suchych dni dał gestii konferencji episkopatów krajowych. W Polsce usunięto suche dni wprowadzając w ich miejsce kwartalne dni modlitw i nazywa się je Dniami modlitw o życie chrześcijańskie rodzin i obchodzi się je w trzecim tygodniu Adwentu. Jak widać, nie mają one nic wspólnego z pierwotnym znaczeniem suchych dni zimowych, czyli dniami pokuty i dziękczynienia za zbiory. Co ciekawe, podczas soboru watykańskiego II głoszono potrzebę powrotu do źródeł pierwotnego chrześcijaństwa i jednocześnie niszczono, co kształtowało życie chrześcijan pierwszych wieków. Perfidia lub głupota.

O trzech kolenych kwartalnych dniach pokuty wiosennych, letnich i jesiennych będzie w swoim czasie. 

Fragment Pisma Świętego z Biblii Jakuba Wujka.

 

---

tagi: adwent  suche dni zimowe 

	Tytus
	20 grudnia 2017 13:19

22     2486    6 zaloguj sie by polubić