Usuwają się coraz bardziej z pamięci ludzi pokutne praktyki na początku każdej nowej pory roku. Młodzi o nich nic nie wiedzą, starsi zapomnieli, a i duchownym katolickim ta wiedza wydaje się być obca. Suche dni, bo taką nazwę noszą kwartalne modły i posty, miały niebagatelny wpływ na obyczajowość postną całego chrześcijaństwa.

Quatuor tempora (łac. suche dni) jako zwyczaj pokutny na rozpoczęcie czterech pór roku, sięgał czasów Ojców Kościoła (okres pierwszych wieków chrześcijaństwa). Suche dni to trzy dni w tygodniu: środa, piątek i sobota. Poświęcano w nich Bogu poszczególne okresy uprawy roli. Z tych dni najważniejsza była sobota, w którym to dniu najczęściej wyświęcano nowych księży. W ciągu roku były Suche Dni Zimowe, Wiosenne, Letnie i Jesienne. Podczas tych dni obowiązywał post ścisły, czyli ilościowy (tylko trzy posiłki dziennie, w tym jeden do syta) i jakościowy (bez mięsa).Formę, która przetwała do połowy lat 60 XX wieku, zapoczatkował papież Grzegorz VII (1073-1085) znany z reform gregoriańskich i konfliktu z królem niemieckim i późniejszym cesarzem Henrykiem IV (zm. 1106).

Lato rozpocznie się dnia dzisiejszego. Katolickie lato. Jak być może Państwo pamiętają, Szanowni Czytelnicy, z poprzednich moich notek, poszczególne pory roku rozpoczynały się od suchych dni. Miały one za zadanie przypomnieć społeczności katolickiej, że to Panu Bogu składa się pierwociny Jego darów oraz przeprasza się za grzechy, pokutuje i prosi o dalsze błogosławieństwo w pracach polowych i uprasza się świętych kapłanów.

Zupełnie inny charakter miały Suche Dni Letnie. Przypadały one po Święcie Zesłania Ducha Świętego zwanego Zielonymi Świątkami, podczas trwania oktawy tegoż święta, w środę, piątek i sobotę. Pomimo tego, iż te dni były dziękczynieniem za pierwsze płody rolne, to jednocześnie modlono się o dary Ducha Świętego. Kolorem szat liturgicznych był czerwony, a nie fioletowy, jak w suche dni innych pór roku, co nawiązywało do Święta Zesłania Ducha Świętego na Apostołów. Kolor ten przypomina ogniste języki i symbolizuje krew męczenników oddaną przez moc Ducha Świętego.  Oczywiście obowiązywał post ścisły w suche dni letnie, niezależnie od świątecznego charakteru oktawy Zesłania Ducha Świętego.

Środa Suchych Dni Letnich była dniem modlitw o dar męstwa, szczególnie dla przyszłych kapłanów. O darach Ducha Świętego można było usłyszeć z dwóch czytań z Dziejów Apostolskich (Dz 2, 14-21 i Dz 5, 12-16). Ewangelia to kwintesencja Jezusowego nauczania o Najświętszej Eucharystii (J 6, 44-52). Kościołem stacyjnym Rzymu była bazylika NMP Większej.

Pobożność to dar Ducha Świętego o którego modlono się w Piątek Suchych Dni Letnich. O żydowskim pochodzeniu tych dni świadczy czytanie z proroka Joela (Jl 3 23-24, 26-27) traktujące o tym, że Bóg sam napełni gumna i spchlerze zbożem, przez zsyłane deszcze i sprzyjającą pogodę. Śpiewano sewencję Veni, Sancte Spiritus (Przyjdź, Duchu Święty), słuchano Ewangelii o uzdrowieniu paralityka (Łk 5, 17-26), gdzie jest mowa o odpuszczeniu grzechów. Kościołem stacyjnym była Bazylika 12 Apostołów.

W Sobotę Suchych Dni Letnich proszono o dar bojaźni Bożej, święcono nowych kapłanów, dziękowano za pierwsze zbiory nie tylko materialne ale i duchowe, które poczyniono od Adwentu, poprzez Wielki Post, a zwłaszcza w Wielkanoc. Czytania były: o proroctwie Zesłania Ducha Świętego (Jl 2, 28-32), o święcie żniw (Kpł 23, 9-11, 15-17, 21), o dziękczynieniu za żniwa (Pwt 26, 1-11), o winobraniu (Kpł 26, 3-12), o wybawieniu młodzieńców z ognia (Dn 3, 47-51), o usprawiedliwieniu i łasce Ducha Świętego (Rz 5, 1-5). Ewangelia opowiada o uzdrowieniu teściowej Świętego Piotra Apostoła (Łk 4, 38-44). Szczególnie pięknie współbrzmiewała antyfona komunijna z udzielaniem darów Ducha Świętego: "Duch tchnie, kędy chce: i głos Jego słyszysz, alleluja, alleluja; ale nie wiesz, skąd przychodzi, ani dokąd idzie, alleluja, alleluja, alleluja". Bazylika Św. Piotra była kościołem stacyjnym w Rzymie, gdzie odprawiał Mszę Świętą Ojciec Święty.

W całym Kosciele obchodzono ten święty czas kwartalnej pokuty, aż do nieszczęsnych dni po Vaticanum Secundum. Papież Paweł VI (1963-78), podczas prac nad nowym kalendarzem liturgicznym, kwestię suchych dni dał gestii konferencji episkopatów krajowych. W Polsce usunięto suche dni letnie wprowadzając w ich miejsce kwartalne dni modlitw o powołania do służby w Kościele przypadające na czwarty tydzień po Wielkanocy. Nie mają nic wspólnego z dawnymi Suchymi Dniami i dawniejszymi celebracjami liturgicznymi. Przede wszystkim usunięta jest Oktawa Zesłania Ducha Świętego, która przedłużała okres wielkanocny, aż do Niedzieli Świętej Trójcy. Jak nie ma oktawy, to nie ma modlitw o dary Ducha Świętego w następującym porządku:

-Zesłanie Ducha Świętego o dar mądrości, która udoskonala Miłość.

-w poniedziałek o dar rozumu, który udoskonala Wiarę.

-we wtorek o dar rady, który udoskonala Roztropność.

-w środę o dar męstwa, który udoskonala cnotę Męstwa.

-w czwartek o dar umiejętności, który udoskonala Nadzieję.

-w piątek o dar pobożności, który udoskonala cnotę Sprawiedliwości.

-w sobotę o dar bojaźni Bożej, który udoskonala cnotę Wstrzemięźliwości.

Szkoda, że nie ma tak rozłożonych akcentów po Zesłaniu Ducha Świętego, które to święto najstarsze po Wielkanocy nazywano również Czerwoną Paschą. Mimo deklaracji i podejrzanych ruchów charyzmatycznych, Duch Święty jest traktowany po macoszemu w dzisiejszych czasach, ale to jest temat na inną notkę.

 

 

---

tagi: suche dni letnie 

	Tytus
	23 maja 2018 16:01

15     2484    11 zaloguj sie by polubić